Czas na
TANTIEMY Z INTERNETU!
Wspieramy uczciwe wynagradzanie polskich twórców filmowych za korzystanie z ich pracy w internecie.
Postulujemy ustawowe zapewnienie odpowiedniego, proporcjonalnego i niezrzekalnego wynagrodzenia za eksploatację filmów w internecie.
2,6 miliarda zł – takie przychody osiąga dziś rynek VOD w Polsce*
* według szacunków Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej
0 zł - tantiemy wypłacone polskim twórcom
O co chodzi?
20 czerwca 2022 roku Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego opublikowało Projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. To bardzo ważny dla twórców akt prawny, który ma na celu wdrożenie do polskiego prawa unijnej dyrektywy 2019/790 z dnia 17 kwietnia 2019 roku w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym (dalej „dyrektywą DSM”) regulującej m.in. kwestię wynagrodzenia za eksploatację filmów w internecie.
Dyrektywa DSM jest odpowiedzią Unii Europejskiej na aktualne wyzwania związane z rozwojem technologii cyfrowych w obszarze prawa autorskiego, który zmienia sposób, w jaki tworzy się, produkuje i eksploatuje utwory.
20 czerwca 2022 roku Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego opublikowało Projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. To bardzo ważny dla twórców akt prawny, który ma na celu wdrożenie do polskiego prawa unijnej dyrektywy 2019/790 z dnia 17 kwietnia 2019 roku w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym (dalej „dyrektywą DSM”) regulującej m.in. kwestię wynagrodzenia za eksploatację filmów w internecie.
Dyrektywa DSM jest odpowiedzią Unii Europejskiej na aktualne wyzwania związane z rozwojem technologii cyfrowych w obszarze prawa autorskiego, który zmienia sposób, w jaki tworzy się, produkuje i eksploatuje utwory.
Co ten Projekt oznacza dla filmowców?
Twórcy filmów zyskają niezbywalne prawo do wynagrodzenia (tantiem) za eksploatację utworu w ramach usług VOD.
Twórcy filmów zyskają niezbywalne prawo do wynagrodzenia (tantiem) za eksploatację utworu w ramach usług VOD.


Polska pozostaje jednym z nielicznych państw Unii Europejskiej, które wciąż nie wdrożyło dyrektywy o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym.
Czas na wdrożenie dyrektywy minął 7 czerwca 2021 roku, czyli
temu.
Dlaczego warto nas wesprzeć?
Pandemia przyspieszyła zjawisko odchodzenia od tradycyjnych form korzystania z twórczości filmowców na rzecz wielkich platform VOD. Za zmianą wykorzystywania pracy twórców powinna pójść zmiana sposobu ich wynagradzania.
Pandemia przyspieszyła zjawisko odchodzenia od tradycyjnych form korzystania z twórczości filmowców na rzecz wielkich platform VOD. Za zmianą wykorzystywania pracy twórców powinna pójść zmiana sposobu ich wynagradzania.
FAQ, czyli rozwiewamy najczęstsze mity na temat tantiem
"Dlaczego mam dwa razy płacić za to samo, skoro zapłaciłem już za subskrypcję?"
Tantiemy nie są żadnymi dodatkowymi opłatami i nie płaci ich widz. To systemowe zobowiązanie, działające w Polsce od wielu lat np. na polu kin czy telewizji. Dzięki niemu platformy streamingowe zobowiązane będą do dzielenia się z twórcą zyskami z jego dzieła.
Tantiemy nie są żadnymi dodatkowymi opłatami i nie płaci ich widz. To systemowe zobowiązanie, działające w Polsce od wielu lat np. na polu kin czy telewizji. Dzięki niemu platformy streamingowe zobowiązane będą do dzielenia się z twórcą zyskami z jego dzieła.
"System proponowany przez Netflix będzie działał bez żadnych pośredników, więc będzie wydajniejszy"
System pośrednictwa organizacji zbiorowego zarządzania został stworzony po to by zniwelować znaczne dysproporcje w relacjach między pojedynczym twórcą a dużą zagraniczną platformą. Działa on bardzo efektywnie na innych polach eksploatacji (np. wyświetlanie w kinach, nadawanie, reemisja). Deklarowana „bezpośredniość” Netflixa nie zapewni twórcom wyższych wynagrodzeń ani bardziej sprawiedliwego podziału zysków, wręcz przeciwnie, może sprawić, że platforma będzie miała zupełną dowolność w wynagradzaniu twórców i może wykorzystywać swoją silną pozycję.
System pośrednictwa organizacji zbiorowego zarządzania został stworzony po to by zniwelować znaczne dysproporcje w relacjach między pojedynczym twórcą a dużą zagraniczną platformą. Działa on bardzo efektywnie na innych polach eksploatacji (np. wyświetlanie w kinach, nadawanie, reemisja). Deklarowana „bezpośredniość” Netflixa nie zapewni twórcom wyższych wynagrodzeń ani bardziej sprawiedliwego podziału zysków, wręcz przeciwnie, może sprawić, że platforma będzie miała zupełną dowolność w wynagradzaniu twórców i może wykorzystywać swoją silną pozycję.
"Rozwiązanie oparte na uzgodnieniach kontraktowych są bardziej partnerskie i korzystniejsze dla twórców"
Nie ma mowy o partnerstwie, gdy występuje tak znacząca dysproporcja sił. Uzgodnienia kontraktowe proponowane przez np. Netflix zawierają znaczne ograniczenia podmiotowe (katalog twórców objętych programem) oraz przedmiotowe (dotyczą np. tylko produkcji oryginalnych Netflixa). Wypłacane są też najczęściej po spełnieniu wyśrubowanych kryteriów i osiągnięciu bardzo wysokich wyników oglądalności. Tantiemy gwarantowane ustawowo obejmują wszystkich twórców i wszystkie platformy, na jasnych i sprawiedliwych zasadach.
Nie ma mowy o partnerstwie, gdy występuje tak znacząca dysproporcja sił. Uzgodnienia kontraktowe proponowane przez np. Netflix zawierają znaczne ograniczenia podmiotowe (katalog twórców objętych programem) oraz przedmiotowe (dotyczą np. tylko produkcji oryginalnych Netflixa). Wypłacane są też najczęściej po spełnieniu wyśrubowanych kryteriów i osiągnięciu bardzo wysokich wyników oglądalności. Tantiemy gwarantowane ustawowo obejmują wszystkich twórców i wszystkie platformy, na jasnych i sprawiedliwych zasadach.
"Konieczność płacenia tantiem sprawi, że tzw. opłaty subskrypcyjne zostaną podwyższone"
Te same obawy towarzyszyły wprowadzeniu opłaty audiowizualnej pobieranej od dostawców VOD na rzecz PISF, wynoszącej 1,5% przychodu i obowiązującej od lipca 2020 roku. Wówczas również straszono podwyżką cen, jednak nic takiego się nie wydarzyło.
Te same obawy towarzyszyły wprowadzeniu opłaty audiowizualnej pobieranej od dostawców VOD na rzecz PISF, wynoszącej 1,5% przychodu i obowiązującej od lipca 2020 roku. Wówczas również straszono podwyżką cen, jednak nic takiego się nie wydarzyło.
"Tantiemy, success fee i klauzula bestsellerowa oznaczają to samo"
Tantiemy to wynagrodzenie przewidziane dla wszystkich współtwórców utworów filmowych, niezależnie od tego czy są one udostępniane samodzielnie przez nabywców praw autorskich, czy na podstawie licencji. Jest to część wynagrodzenia za wkład twórczy, którego nie da się wycenić na etapie produkcji filmu. Utwory nie muszą osiągać żadnych konkretnych progów oglądalności lub innych narzuconych kryteriów. Naliczane są za każde nadanie, wyświetlenie, odtworzenie, czy zwielokrotnienie. Tantiemy zapewnia odpowiednia ustawa prawa krajowego – w Polsce jest to Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Obowiązek ich zapłaty spoczywa na rozpowszechniających utwory nadawców, właścicieli kin, hoteli itp. (z wyłączeniem platform streamingowych, które póki co nie są objęte tym obowiązkiem), a nie na producentach.
Success fee to rodzaj premii za określony wynik oglądalności. Success fee jest ustalana indywidualnie w umowie z producentem. Jest ona niezależna od tantiem. Twórcy mogą mieć zapewnione tantiemy ustawowe i jednocześnie negocjować z producentem success fee.
Klauzula bestselerowa - wynika z art. 44 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz dodatkowo z art. 20 dyrektywy DSM. Uruchamia się ją niezależnie od zapisów umowy, jeżeli zyski podmiotu rozpowszechniającego utwór pozostają w rażącej dysproporcji wobec wynagrodzenia twórcy. Jest to wyjątkowy środek, rzadko wykorzystywany, wobec czego brakuje orzecznictwa pokazującego jak to prawo wykorzystać w praktyce.
Tantiemy to wynagrodzenie przewidziane dla wszystkich współtwórców utworów filmowych, niezależnie od tego czy są one udostępniane samodzielnie przez nabywców praw autorskich, czy na podstawie licencji. Jest to część wynagrodzenia za wkład twórczy, którego nie da się wycenić na etapie produkcji filmu. Utwory nie muszą osiągać żadnych konkretnych progów oglądalności lub innych narzuconych kryteriów. Naliczane są za każde nadanie, wyświetlenie, odtworzenie, czy zwielokrotnienie. Tantiemy zapewnia odpowiednia ustawa prawa krajowego – w Polsce jest to Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Obowiązek ich zapłaty spoczywa na rozpowszechniających utwory nadawców, właścicieli kin, hoteli itp. (z wyłączeniem platform streamingowych, które póki co nie są objęte tym obowiązkiem), a nie na producentach.
Success fee to rodzaj premii za określony wynik oglądalności. Success fee jest ustalana indywidualnie w umowie z producentem. Jest ona niezależna od tantiem. Twórcy mogą mieć zapewnione tantiemy ustawowe i jednocześnie negocjować z producentem success fee.
Klauzula bestselerowa - wynika z art. 44 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz dodatkowo z art. 20 dyrektywy DSM. Uruchamia się ją niezależnie od zapisów umowy, jeżeli zyski podmiotu rozpowszechniającego utwór pozostają w rażącej dysproporcji wobec wynagrodzenia twórcy. Jest to wyjątkowy środek, rzadko wykorzystywany, wobec czego brakuje orzecznictwa pokazującego jak to prawo wykorzystać w praktyce.
Działamy wspólnie!

Piszą o nas!
- Twórcy "Wielkiej wody" bez tantiem od Netfliksa. Winne są polskie przepisy
- Jacek Bromski: Serwisy streamingowe i operatorzy VOD działają w Polsce na uprzywilejowanych zasadach
- Stowarzyszenie Filmowców Polskich: Netflix szykuje pułapkę
- Prawo autorskie: Gildia Scenarzystów Polskich wyraziła poparcie dla szybkiego uchwalenia noweli ustawy
- Netflix i "próba sabotażu". Polscy filmowcy chcą pilnej nowelizacji ustawy o prawie autorskim
- Związek Zawodowy Filmowców za nowelizacją ustawy o prawie autorskim
- KE pozywa Polskę do TSUE za brak informacji o wdrożeniu dyrektyw o prawach autorskich
- Netflix lobbuje w Polsce. "Zgodzili się na to Niemcy i dziś mają wielki problem"
- Rewolucja na polskim rynku VOD: Polsat zapłaci twórcom tantiemy za produkcje
Pliki do pobrania
- Najwyższy czas na TANTIEMY Z INTERNETU - grafiki (zip)
- Apel organizacji filmowych do Premiera (pdf)
- Pismo SFP do Ministerstwa Finansów, tantiemy to nie podatek cyfrowy (pdf)
- Opinia prawno-podatkowa (pdf)
- Oświadczenie Jacka Bromskiego w sprawie obietnic Netflixa dla Polski (pdf)
- Oświadczenie Gildii Reżyserów Polskich (pdf)
- Oświadczenie Gildii Scenarzystów Polskich (pdf)
- Oświadczenie Gildii Polskich Reżyserów Dokumentalnych i Stowarzyszenia Kobiet Filmowców (pdf)
- Oświadczenie Związku Zawodowego Filmowców (pdf)
- Oświadczenie Zarządu Stowarzyszenia Autorek i Autorów Zdjęć Filmowych (pdf)
- Pismo do Premiera Mateusza Morawieckiego w sprawie wypowiedzi Ministra Cyfryzacji (pdf)
Kontakt
Martyna Tomczyk-Bagińska
tomczyk@zapa.org.pl
tel. 793 013 272
tomczyk@zapa.org.pl
tel. 793 013 272
-
Anna Robak-Przewłoka
robak@zapa.org.pl
tel. 785 551 029
Copyright © by Stowarzyszenie Filmowców Polskich 2023